SWOT là một mô hình phân tích các yếu tố trong thiết lập kế hoạch kinh doanh đơn giản nhưng cực kỳ hữu ích được ứng dụng phổ biến trong kinh doanh. Đây có thể xem là bước tiền đề cho chiến dịch 4P Marketing của doanh nghiệp.
Đang xem: Phân tích swot là gì, hướng dẫn a phân tích swot là gì
Vậy ma trận SWOT là gì và cách dùng mô hình phân tích SWOT trong kinh doanh như thế nào?
Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu về và giải quyết vấn đề trên.
Phân tích SWOT là gì?
Về căn bản, SWOT là cụm từ viết tắt của Strengths (điểm mạnh), Weaknesses (điểm yếu), Opportunities (cơ hội) và Threats (nguy cơ).
Khái niệm ma trận SWOT là gì?
Phân tích mô hình SWOT (SWOT analysis) đánh giá 4 yếu tố nêu trên của một tổ chức, doanh nghiệp hoặc dự án nhằm:
Nâng cao những điểm mạnhCải thiện những điểm yếuHạn chế những nguy cơTận dụng tốt cơ hội
SWOT giúp bạn xác định 4 yếu tố bên trong (Strengths, Weaknesses) và bên ngoài (Opportunities, Threats) ảnh hưởng tới hiệu quả của doanh nghiệp phát triển trong tương lai nhằm xây dựng kế hoạch chiến lược và quản lý công việc kinh doanh một cách phù hợp, hiệu quả chính xác nhất.
Mô hình SWOT sắp xếp những thế mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức nền tảng của bạn theo thứ tự ưu tiên từ cao đến thấp, thường được trình bày dưới dạng bảng 2×2.
Ví dụ về mô hình SWOT của Nike
Ví dụ về dùng mô hình phân tích SWOT của Nike
Nike đã áp dụng truyền thông Viral Marketing vào trong phân tích mô hình SWOT của tổ chức, doanh nghiệp mình. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm thì hãy tham khảo bài viết Viral Marketing là gì nhé!
Ai nên thực hiện SWOT? Và SWOT được ứng dụng khi nào?
Để phân tích SWOT đạt hiệu quả chính xác, những người sáng lập công ty, nhà quản trị, đơn vị, lãnh đạo hay bất cứ ngành nghề ào cũng nên tham gia tích cực vào quá trình này và không nên giao phó nhiệm vụ này cho ai khác.
Bạn cần tập hợp một nhóm người mà họ có thể đại diện cho nhiều khía cạnh của doanh nghiệp, từ bộ phận kinh doanh và dịch vụ khách hàng đến các loại hình tiếp thị truyền thông khác nhau cũng như tìm hiểu ngành Marketing là gì và phát triển chất lượng sản phẩm.
Hơn thế nữa, những phản hồi cần thiết từ người tiêu dùng cũng có thể cung cấp cho bạn những góc nhìn đa dạng, độc nhất về vấn đề.
Nếu bạn khởi nghiệp, bạn vẫn có thể thực hiện SWOT bằng cách nhìn nhận những ý kiến từ bạn bè nếu họ biết về công việc bạn đang làm, từ kế toán, hoặc thậm chí là từ các đại lý và nhà cung cấp.
Mục đích ở đây là phải có nhiều quan điểm khác nhau.
Những tổ chức, doanh nghiệp phát triển dùng SWOT để xem xét, đánh giá tình hình hiện tại và định hướng để thiết lập kế hoạch, dự án trong tương lai.
Trong khi đó, đối với start-up, phương pháp phân tích mô hình SWOT là một phần của quá trình xây dựng và lập kế hoạch kinh doanh phù hợp.
Mục tiêu chiến lược của phân tích SWOT
Vậy đâu là lúc thích hợp nhất để thực hiện SWOT?
Vào đầu năm: bằng cách nhìn lại năm vừa qua và hướng đến phía trước, phân tích lúc này giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn cho năm tiếp theo.Thực hiện thường niên: mọi thứ không ngừng thay đổi nên bạn phải thường xuyên xem xét, đánh giá lại chiến lược SWOT ít nhất là mỗi năm một lần.Khi có một sự biến chuyển lớn: chẳng hạn như bạn vừa nhận một khách hàng lớn và dự tính để theo dõi mức độ tăng thu nhập, hoặc khi sự hỗ trợ về chính trị bạn từng có đang thay đổi,…Khi bạn có ý tưởng kinh doanh độc đáo: tiến hành lập bảng phân tích SWOT lúc này giúp bạn kiểm tra tính khả thi của ý tưởng của mình.
Ưu và nhược điểm của phương pháp SWOT
Mô hình SWOT có một số ưu điểm như sau:
Dễ hiểu và dễ sử dụngCó một quy trình hệ thống đơn giản để làm theo (xem phần phía dưới)Bạn có thể tự thực hiện SWOT hoặc làm theo nhómCung cấp những phân tích tốt về cả các vấn đề bên trong lẫn môi trường bên ngoài doanh nghiệp.
Xem thêm: Các Tập Q Là Gì, Vô Tỉ Là Gì, Lý Thuyết Tập Hợp Q Các Số Hữu Tỉ
Dù là một công cụ tuyệt vời, nhưng sơ đồ SWOT cũng có một vài giới hạn như:
SWOT tự nó không phải là một bản phân tích, mà là một khung sườn để nắm bắt những ý chính về vấn đề cần giải quyếtSWOT không đưa ra những hành động cụ thểBạn dễ bị lan man hoặc chưa đủ thực tế, và điều đó phá vỡ cấu trúc xây dựng mô hình SWOT của bạnKhông bao gồm cách để xem xét, đánh giá tầm quan trọng của những yếu tố trong bảng SWOT
Làm thế nào để tiến hành một phân tích SWOT?
Như đã nêu trên, việc đầu tiên cần thiết là tập hợp một nhóm gồm những đại diện từ những bộ phận khác nhau của công ty.
Mỗi người tham dự nên có một khoảng thời gian nhất định (khoảng 10 phút) để tự hoàn thiện bản phân tích SWOT của riêng mình và tốt nhất là viết ra một tờ giấy nhỏ.
Điều này sẽ giúp tránh được lối suy nghĩ nhóm và đảm bảo tất cả ý kiến của mọi người đều được nhìn nhận.
Phân tích SWOT của doanh nghiệp cần đến sự tham dự của nhiều phòng ban khác nhau trong doanh nghiệp
Đối với mỗi người khi phác thảo mô hình của mình, đừng quá bận tâm về việc đi sâu vào chi tiết lúc đầu, chỉ cần ghi lại những yếu tố xã hội bạn cho rằng có liên quan trong mỗi phần của SWOT.
Sau khi động não, phát thảo ý tưởng xong, mọi quan điểm sẽ được tổng hợp bằng cách dán những tờ note khi nãy lên bảng hoặc trình bày trực tiếp trước mọi người hoặc là trực tuyến. Nếu ai lóe lên ý tưởng độc đáo mới thì cũng có thể bổ sung trong lúc này.
Tiếp đến, bạn cần sắp xếp các ý kiến theo thứ tự: ưu tiên cao nhất ở trên cùng và ưu tiên thấp nhất ở dưới bằng cách thảo luận, biểu quyết.
Khi đã có được danh sách các ý kiến theo thứ tự, đây là lúc mọi người có thể bàn tán, tranh luận, và một người (thường là CEO, nhưng cũng có thể giao cho một người khác phụ trách xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh) sẽ thống nhất kết quả cuối cùng.
Dưới đây là hướng dẫn cụ thể giúp bạn tiến hành phân tích mô hình SWOT cũng như đưa vào sử dụng.
Tìm ra điểm mạnh của bạn
Điểm mạnh là những yếu tố nội tại hay yếu tố xã hội trong tầm kiểm soát của bạn cần phát huy. Hãy nghĩ đến những nguồn lực tài sản con người và kinh nghiệm kiến thức dữ liệu mà bạn có.
9 khía cạnh cần phân tích kinh doanh khi xây dựng mô hình SWOT
Một số câu hỏi để xác định thế mạnh nổi trội của công ty bạn:
Câu hỏi mở đầu:
Bạn làm tốt điều gì?Điều gì bạn làm mà các đối thủ cạnh tranh không làm được?Vì sao khách hàng đến với bạn?Điều mà bạn làm có được chứng nhận?Người ta nhận xét tiêu cực gì về bạn?
Khi bạn chăm sóc khách hàng tốt, kể cả khách hàng cũ và khách hàng tiềm năng thì ắt hẳn khách hàng sẽ đến với bạn. Có một cách giúp quá trình xây dựng này cực kì nhanh – CRM. Vậy phần mềm CRM là gì tham khảo ngay nhé!
Về tài chính:
Nguồn lực tài chính nội bộ nào mà bạn đang khai thác?Nguồn thu nhập của bạn có đa dạng?Bạn đầu tư những khoản nào trong tương lai?
Về cơ sở vật chất:
Bạn đang có những tài sản lợi thế gì?Những lợi ích gì đến từ không gian và nhà xưởng của công ty của bạn?Bạn đang sở hữu những trang thiết bị nào? Bạn nên đầu tư hệ thống kỹ thuật mới bởi nó có lợi thế rất lớn
Về trí tuệ:
Doanh nghiệp, tổ chức của bạn đang có những loại sở hữu trí tuệ nào? Thương hiệu, bằng sáng chế,…Phát huy tối đa những talent của doanh nghiệp
Về nhân sự:
Bạn đang sở hữu những nguồn nhân lực nội bộ nào?Có những nhân tố chủ chốt trong đội ngũ công ty bạn?Bạn có chương trình đào tạo gì để cải tiến quản lý công việc kinh doanh và nâng cao nhân lực?
Về quy trình hệ thống công ty:
Bạn có những quy trình nào để giúp doanh nghiệp phát triển lợi thế hoạt động hiệu quả?
Về văn hóa trong công ty:
Môi trường bên ngoài và bên trong khi làm việc ở tổ chức, doanh nghiệp như thế nào?Đề xuất tôn chỉ những yếu tố mới để phát huy tối đa tiềm năng của nhân viên
Danh tiếng của công ty:
Những khách hàng hay cộng đồng nghĩ gì về mức độ nổi tiếng thương hiệu công ty bạn?Làm cách nào mà bạn đạt được hay cải tiến danh tiếng?
Về vị trí trong thị trường:
Doanh nghiệp của bạn có lợi thế nào trên thị trường mà các đối thủ cạnh tranh đang yếu kém hoặc không có? Ví dụ: thương hiệu có nổi tiếng, mẫu mã, bao bì độc đáo,…Bạn có kế hoạch chiến lược hay dự án gì để nâng cao vị trí của bạn trong thị trường?
Tiềm năng phát triển:
Bạn có đề xuất kế hoạch kinh doanh hay chiến dịch quảng cáo gì để phát triển hoạt động quản trị công ty?Bạn có thể phát triển trong những lĩnh vực nào mà các đối thủ không có?Lý do chính giúp bạn có thể phát triển lợi thế là gì?
Một số mẹo giúp bạn tìm ra thế mạnh của doanh nghiệp, tổ chức:
Hãy chân thậtThu thập thông tin phản hồi: Hãy đảm bảo rằng nhân viên của bạn luôn có thể phản hồi và đóng góp ý kiến một cách thoải mái và cởi mở. Bạn có thể không hoàn toàn đồng ý một số điểm, nên tốt hơn hết là bàn luận chúng với nhau.Giữ tập trung: Bạn muốn lắng nghe nhiều luồng ý kiến, nhưng ‘chín người mười ý’, bạn nên định hướng cả nhóm tập trung vào mục tiêu chiến lược chínhHãy để danh sách những thế mạnh của bạn ở một nơi dễ tiếp cận
Xác định những điểm yếu của bạn
Mỗi người chủ doanh nghiệp đều muốn tin rằng công việc kinh doanh của họ đang thuận lợi, suôn sẻ, nên phần này của việc phân tích kinh doanh có thể khiến bạn phải đau đầu.
Tuy nhiên, đây lại là một phần rất quan trọng.
Bạn cần trung thực đánh giá những yếu điểm để giảm thiểu tác nhân gây hại cũng như tránh lặp lại thất bại của công ty thì phân tích hay quản trị mới đạt hiệu quả.
Khi phân tích mô hình SWOT, yếu điểm là những yếu tố bên trong có thể khiến doanh nghiệp của bạn gặp bất lợi. Những hạng mục đánh giá những điểm mạnh phía trên cũng có thể được áp dụng ở đây.
Ban lãnh đạo cần lắng nghe nhân viên để tiếp nhận các yếu điểm của doanh nghiệp khi phân tích SWOT
Một số câu hỏi để bạn tìm điểm yếu của công ty mình:
Câu hỏi mở đầu:
Doanh nghiệp bạn đang gặp khó khăn hay phải chật vật trong mảng nào?Những lí do nào khiến khách hàng chọn đối thủ cạnh tranh mà không chọn bạn?Có điều gì đó cụ thể ngăn bạn hoạt động một cách tối ưu?
Về tài chính:
Phải chăng khó khăn về nguồn lực tài chính đang kìm hãm bạn? Nếu là như vậy thì khai thác bằng cách nào?Thu nhập của doanh nghiệp của bạn đến từ một nguồn thu chính? Nếu vậy thì đa dạng hóa nguồn thu có nên được quan tâm?Bạn đã chuẩn bị gì trong tương lai tài chính của mình chưa?
Về cơ sở vật chất:
Có tài sản nào của bạn đang gây ra vấn đề không?Văn phòng của bạn đang ở trong tình trạng hoạt động như thế nào?Trang thiết bị của bạn hiện ra sao?
Về sở hữu trí tuệ:
Có thuận lợi với sáng chế, nhãn hiệu hay bản quyền nào đang gặp phải vấn đề cần giải quyết không?Chính phủ có những thủ tục hành chính phức tạp nào khiến việc cấp giấy phép gặp trục trặc không?Công ty của bạn có mất nhiều thời gian để xin cấp giấy phép hoặc những giấy tờ tương tự?
Về nhân sự:
Bạn đang có những nguồn nhân lực nào cho dự án phú hợp?Có bộ phận nào đang thiếu người hoặc chưa hiệu quả không?Đã có những chương trình nhân sự để quản lý và cải thiện công việc chưa? Nếu đã có thì những chương trình đó có hiệu quả không?
Về quy trình công ty:
Lĩnh vực nào liên quan đến quy trình mà có thể được cải thiện hơn nữa?
Về văn hóa trong công ty:
Bạn có hài lòng với môi trường làm việc mà mình tạo ra? Nếu không thì bạn đề xuất những gì?
Danh tiếng của công ty:
Cộng đồng nghĩ về thương hiệu doanh nghiệp của bạn ra sao? Bạn có hài lòng với điều đó không?Vị trí hoạt động trong thị trường:Doanh nghiệp của bạn nắm giữ vị trí nào trên thị trường?
Về tiềm năng phát triển:
Bạn có kế hoạch kinh doanh gì để phát triển?Đối thủ cạnh tranh đang phát triển theo hướng nào mà bạn không thể?Điều gì ngăn cản công ty của bạn không phát triển được?
Một số mẹo để xác định nguồn gốc những yếu điểm:
Hãy nghĩ thoáng: Khi nhân viên chỉ ra một khuyết điểm mà bạn không nghĩ tới hoặc không đồng ý, đừng tỏ ra phán xét mà hãy cởi mở tiếp nhận.Hãy thực tế với doanh nghiệp của mình: Sẵn sàng nhìn toàn diện doanh nghiệp của mình từ trong ra ngoài một cách trung thực nhất.Nhớ rằng mọi doanh nghiệp đều có khuyết điểm: Đây chỉ là một phần của cả một quá trình để cải thiện công việc của bạn, vì vậy đừng nản lòng vì những thiếu sót của mình.Giữ danh sách những nhược điểm ở nơi dễ tiếp cận.
Xem thêm: Solidity Là Gì – Tại Sao Ngôn Ngữ Lập Trình Solidity Được Nhiều
Xác định những cơ hội của bạn
Cơ hội, như bạn cũng biết, là những yếu tố góp phần làm nên thành công của mình. Những yếu tố này thuộc về ngoại cảnh và thường nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn.