Trước nay, đã có nhiều thực phẩm chức năng được nhiều công ty giới thiệu và tiếp thị là thực phẩm có tác dụng chữa bệnh như một dược phẩm. Những thực phẩm chức năng này được đẩy giá lên cao, người bệnh đâm ra nghi ngờ, thậm chí hiểu lầm không tốt. Vậy thức phẩm chức năng là gì? Khác biệt với thuốc ra sao? Và có cần thiết để nâng cao sức khỏe?Trước nay, đã có nhiều thực phẩm chức năng được nhiều công ty giới thiệu và tiếp thị là thực phẩm có tác dụng chữa bệnh như một dược phẩm. Những thực phẩm chức năng này được đẩy giá lên cao, người bệnh đâm ra nghi ngờ, thậm chí hiểu lầm không tốt.Vậy thực phẩm chức năng là gì? Khác biệt với thuốc ra sao? Và có cần thiết để nâng cao sức khỏe?Khác biệt giữa thuốc và thực phẩmTheo từ điển mở Wikipedia thì “thuốc là hóa chất dùng để điều trị, chữa lành, ngăn ngừa hoặc để chẩn đoán bệnh, hoặc dùng để nâng cao thể lực và trí lực”. Các sinh chất vốn có trong cơ thể nhưng được đưa thêm từ ngoài vào cũng được gọi là thuốc, ví dụ: các hóc-môn insulin, steroid.., các chiết xuất chất đạm, chiết xuất nhau thai, tổ chức gan…..Còn theo Foods&Nutrition Encyclopedia thì “ thực phẩm là vật chất cơ thể thu nhận để phát triển, bù đắp (tissue repair), sinh sản, hoạt động và thỏa mãn: đói, hài lòng…” . Như vậy thực phẩm đầu tiên là cung cấp chất dinh dưỡng và sau đó có thêm các chức năng khác như phòng chống bệnh tật, tăng cường sức khỏe nhờ có các vitamin, các chất chống ôxy hóa, các chất xơ.v.v…Thực phẩm chức năng là gì?Thực phẩm chức năng (functional foods) còn gọi là dinh dưỡng bổ sung (dietary supplement) là thực phẩm có chức năng liên quan, hổ trợ cho công việc chữa bệnh, hổ trợ cho thuốc hay dinh dưỡng, nâng cao thể trạng trong khi chữa bệnh, còn bản thân lại không phải là thuốc.Rối rắm xảy ra khi trong thiên nhiên có khá nhiều chất mà ranh giới giữa thực phẩm và dược phẩm không rõ ràng, ví dụ: bia, rượu vang, một số loại nấm, vitamin, khoáng chất…và cả một số thực phẩm chức năng.Bạn đang xem: Dietary supplement là gì
Ranh giới giữa thuốc và thực phẩm chức năng
Nguồn gốc của thực phẩm chức năng có thể là:
(1) Các thực phẩm có chứa những yếu tố có lợi với hàm lượng lớn, ví dụ: Dầu gan cá có chứa nhiều axít béo omega 3; cà rốt, gấc, cà chua có nhiều vitamin A; Rau quả, bí bầu..có có hàm lượng chất xơ cao giúp chống béo phì, chống tăng cholesterol máu; Hải sản như rong biển có hàm lượng iode rất cao.v.v….
Đang xem: Supplement là thuốc gì, supplement facts là thuốc gì
(2) Những thực phẩm tuy có ít hoạt chất, nhưng nhờ công nghệ sinh học người ta “chế biến” thành những thực phẩm chức năng đặc biệt được gọi là thực phẩm thuốc (alicaments, medical foods ) hay dược phẩm dinh dưỡng (nutraceutics), các loại thực phẩm chức năng có bổ sung này đúng là nằm giữa ranh giới thức ăn và thuốc chữa bệnh.
Thực phẩm chức năng rất cần thiết
Theo đúng định nghĩa, thực phẩm chức năng là rất cần thiết, không thể thiếu để hỗ trợ điều trị bệnh. Chúng ta đã dùng dầu cá, quả gấc để bổ sung vitamin A, dùng men rượu để trợ tiêu hóa, dùng rong biển để phòng bướu giáp địa phương… Tại Việt Nam theo ông Cao Minh Quang, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, đã có hơn 3.000 loại thực phẩm chức năng được cấp phép đăng ký và Cục Quản lý dược có các nhóm chuyên gia để đánh giá, giám định trước khi cấp phép, nhiều hãng thực phẩm chức năng trong và ngoài nước hoạt động sôi động nhiều năm nay.
Xem thêm: Ảnh Webp Là Gì – Tìm Hiểu Về Định Dạng Ảnh Webp
Người ta dự kiến đến năm 2010 thị trường thực phẩm chức năng trên thế giới đạt khoảng 800 tỷ đô-la gấp 14 lần năm 2007; riêng thị trường châu Á chiếm khoảng 120 tỷ đô-la. Ở Việt Nam hiện nay cũng đã có những nghiên cứu và sản xuất bước đầu, ví dụ các sản phẩm từ cây lô hội, trái nhàu, trà gừng, rong biển, quả gấc, củ nghệ .v.v… đã cho những kết quả khích lệ.
Những điều lưu ý khi dùng thực phẩm chức năng
Cần lưu ý là một thực phẩm chức năng tốt cần được xác tín khoa học đầy đủ, đặc biệt với nhóm các thực phẩm chức năng có bổ sung và biến đổi nhờ công nghệ sinh học. Hội đồng Khoa học và Sức khỏe Hoa Kỳ đã chia thực phẩm chức năng ra 3 mức: đáng tin cậy nhất, đủ độ tin cậy và chưa đủ tin cậy cần nghiên cứu thêm.
Xem thêm: Cần Chính Xác Trong Cách Hiểu Về Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Là Gì
Thực phẩm chức năng rất cần để phòng ngừa và chữa bệnh, nhưng nó không thể thay thế thuốc .