Khi thực hiện phân tích thị trường, các startup thường đề cập đến TAM, SAM và SOM, nhưng những từ viết tắt này có ý nghĩa gì và tại sao TAM SAM SOM hữu ích cho các nhà đầu tư khi đánh giá cơ hội đầu tư? Hãy cùng gocnhintangphat.com tìm hiểu nhé!
TAM SAM SOM là gì?
TAM SAM SOM là gì?
TAM, SAMvàSOMlà những từ viết tắt đại diện cho các tập hợp con khác nhau của một thị trường.
Đang xem: Tam sam som là gì, nguyên nhân và dấu hiệu của bệnh xuất xuất tinh sớm là gì
TAM(Total Addressable Market/ Tổng thị trường khả dụng) làtổng nhu cầu của cả thị trườngmà startup nhắm tới cho một sản phẩm hoặc dịch vụ.SAM(Serviceable Addressable Market/ Thị trường có thể phân phối) là phân khúc trong TAM được nhắm mục tiêu bởi các sản phẩm và dịch vụ của bạn nằm trong phạm vi địa lý mà startup của bạn target.SOM(Shares on Market, hay Serviceable Obtainable Market/ Thị phần mà bạn muốn chiếm lĩnh hay Thị trường có thể phục vụ) là một phần của SAM mà bạn có thể nắm bắt.
Hãy bắt đầu bằng một ví dụ đơn giản sau: Bạn muốn mở một chuỗi quán phở. TAM của bạn là toàn bộ người ăn phở ở Việt Nam là 100 triệu người. Bạn dựa vào nhu cầu, thói quen ăn phở, dân số, khẩu vị,…của một số địa phương so với khả năng nấu nướng, vốn, khả năng mở rộng chuỗi,… và biết được rằng các khu vực TPHCM, Đồng Nai, Long An là các vị trí mà bạn có thể phục vụ. SAM của bạn là tổng số người ăn phở trong các khu vực này, ví dụ 5 triệu người. Thế là bạn bắt đầu mở 3 quán phở tại TPHCM, Đồng Nai và Long An, các quán phở của bạn phục vụ cho 10,000 khách, đây chính là thị phần hay SOM của bạn.
TAM SAM SOM tại sao lại quan trọng?
TAM-SAM-SOM Cách xác định thị trưởng để thuyết phục nhà đầu tư
Hãy đặt bản thân là một investor đầu tư cho một startup ởgiai đoạn early stage(pre-series hay serie A). Bạn cần biết được lợi nhuận mục tiêu của các thương vụ, bao gồm các rủi ro khi đầu tư cho các startup đã có thị trường và đầu tư cho các startup mà thị trường ở dạng tiềm năng.
SOMthể hiệnmục tiêu ngắn hạnmà startup đó đang nhắm tới, và nó thể hiện một điều: nếu Startup không thể đạt được SOM, một phần nhỏ của thị trường thì họ chắc chắn không thể đạt các phần lớn của toàn bộ thị trường TAM. Cho nên các bạn startup phải đặt được một mục tiêu theoSMART hoặc OKRsđể thuyết phục các nhà đầu tư có thể tiếp tục tin tưởng bạn.
SAMthể hiệnsức mạnh của startuphaykhả năng chiếm lĩnh thị trườngdưới góc nhìn nhà đầu tư: nếu bạn không thể đạt được 10% của SAM trong vòng 1 năm kể từ lúc nhận fund, bạn thể hiện tiềm năng tăng trưởng kém cỏi và sẽ làm giá trị startup của bạn giảm xuống rất nhiều, khả năng gọi vốn các vòng later stages cũng giảm.
TAMthể hiện tổng thể thị trường mà công ty khởi nghiệp đang target, nó thể hiệnkhả năng xâm nhập thị trường(market penetration) vàkhả năng mở rộng(scale) của startup.
Xem thêm: Wbc Là Gì Và Ý Nghĩa Của Chỉ Số Xét Nghiệm Wbc? Tế Bào Máu Wbc Là Gì
Chúng ta sẽ có ví dụ minh họa rõ ràng hơn cho TAM-SAM-SOM.
Bạn đi pitch với một nhà đầu tư trong Shark Tank và họ đang mong muốn lấy lại lợi nhuận đầu tư ít nhất 10 lần. Bạn cần $250K đầu tư để đổi lại 20% cổ phần.
Dựa vàomarket researchvàbusiness modelscủa bạn, bạn có thông tin như sau:
TAM = 1 tỷ đô la (thị trường quốc tế)SAM = 100 triệu đô la (thị trường Việt Nam)SOM = 5 triệu đô là trong 2 năm và 12 triệu đô trong 4 năm.EBITDA margin = 25%Giá trị khi exit bằng 8 lần EBITDA dựa vào giá trị của các công ty niêm yết cùng ngành
Chuyện gì xảy ra khi shark đồng ý với deal này? Đây là những tính toán trong đầu họ:
Một khi startup đạt được SOM là 5 triệu đô doanh thu, EBITDA sẽ là 1,25 triệu (5 triệu x 25%) và công ty trị giá 10 triệu đô (= 8 x 1,25 triệu). Lợi tức nhà đầu tư là 10 triệu đô la x 20% sở hữu / $250K = 8 lần.
Khi bạn đạt 12 triệu đô la doanh thu EBITDA là 3 triệu đô (12 triệu x 25%) và công ty trị giá 24 triệu đô (=8 x 3 triệu). Lợi tức đầu tư của nhà đầu tư là (24 triệu đô x 20% sở hữu)/ $250K = 19.2 lần.
Rõ ràng nếu bạn có thể đạt được SOM, thì nhà đầu tư có thể đạt được lợi nhuận đầu tư mong muốn sau 4 năm cùng với cổ phần của một công ty chiếm lĩnh được 12% thị phần của SAM và 2,5% thị phần của TAM.
Nếu các nhà sáng lập quyết định scale công ty và mở rộng quy mô ra quốc tế, công ty có tiềm năng doanh thu (giả sử bạn có thể đạt được mức thâm nhập thị trường tương tự với cùng quy mô) trở thành 12% thị phần x 1 tỷ đô TAM = 120 triệu đô. Điều này có nghĩa là EBITDA trị giá 30 triệu đô la (tỷ lệ 25%) và do đó, mức định giá tiềm năng của startup là 240 triệu đô (= 30 triệu x 8). Do đó, nhà đầu tư có thể đề nghị đầu tư tới 24 triệu (tương ứng 10% định giá) vào công ty ở năm thứ 4 vẫn có thể đáp ứng mục tiêu lợi nhuận đầu tư gấp 10 lần ban đầu.
Như bạn có thể thấy TAM SAM SOM có các mục đích khác nhau:SOMchỉ ratiềm năng bán hàng ngắn hạn,SOM/SAMthể hiệnthị phần mục tiêuvàTAMlàtiềm năng thị trường ở quy mô lớn.
Xem thêm: ” Tài Hoa Là Gì – Tài Hoa Là Gì, Nghĩa Của Từ Tài Hoa
TAM SAM SOM đóng một vai trò quan trọng trong việc đánh giá một cơ hội mà các startup đang nhắm tới và nó giúp các Shark ra quyết định đầu tư dễ dàng hơn cũng như tăng cơ hội nhận fund nhanh chóng từ các quỹ mạo hiểm VCs.