VNNB vừa nhận được bản mềm cuốn sách “THƠ trong nhà trường với lời bình” của nhà văn, nhà giáo Hoàng Dân, một cộng tác viên thường xuyên của trang. Trân trọng cám ơn tác giả và giới thiệu bài viết cuối sách “Thơ là gì?”, ” Thi sĩ là gì?”.
Đang xem: Tra từ: thi sĩ là gì, nghĩa của từ thi sĩ, thi sĩ là gì
Có rất nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ tới muônđời, ví như: Con người là gì? Tình yêu làgì? Hạnh phúc là gì? Thơ là gì?…
Riêng thơ cũng có tới hàng trăm địnhnghĩa, nhưng xem ra một định nghĩa có vẻ… hơi “cùn”, song lại “được” nhất: Thơ là Thơ!
Thơ là Thơ! Vậy thôi! Tạo hoá sinhra chẳng ai giống ai, cho nên mỗi ngườicó một cách hiểu khác nhau về thơ cũng là chuyện bình thường. Người làmra thơ, do đó thơ mang hồn vía của người làm ra nó. Thế nên, chúng ta mới cócái thế giới “Thơ và Người thơ”.
Khi làm thơ, thi sĩ thăng hoa thiên chứccủa mình. Còn khi bình thơ, ta mượn bài thơ của thi sĩ để sáng tạo tiếp.Đúng-sai, hay-dở không quan trọng, điều cốt yếu là bài thơ đã gợi ra cho tanhững suy cảm mà nếu không có nó thì có thể chẳng bao giờ ta đụng tới cái vùng cảm xúc tiềm thức ấy.
Khi bình thơ, ta cũng hiểu thêm về mộtngười thơ với tất cả những vui buồn mà ta có thể đã trải nghiệm hoặc cũng cóthể là lần đầu ta chợt giật mình ngộ ra. Còn khi làm thơ, ta có thể tạm thờivùng thoát khỏi con người trần tục để phiêu diêu trong thế giới của kí ức, củatưởng tượng và cả những khát vọng. Khát vọng nào thánh thiện thì nhận được sựđồng cảm của người đọc. Khát vọng nào tầm thường thì bị người đọc quăng sáchđi.
Thơ là Thơ, tự nó đã là cái đẹp,một cái đẹp toàn khối được cảm nhận bằng các ấn tượng thẩm mĩ, do đó hình như,nếu ta càng cố gắng kể ra nó đẹp như thế nào thì có khi lại càng làm hỏng thơ.Vì vậy, tôi coi việc bình thơ, điểm qua vài nét về người thơ và làm thơ chỉ lànhững thú vui cá nhân, hoàn toàn tự nguyện.
Nhiều người nói vui: “Việt Nam làmột cường quốc… thơ!” hoặc “Nước ta là nước thơ (thi quốc)!”…, nghĩa là ai cũngcó thể làm thơ, ít thì vài ba bài, nhiều thì dăm bảy tập, in ấn đàng hoàng.Nhưng trong số hàng triệu người làm thơ thì những người “biết làm thơ” có lẽchiếm tuyệt đại đa số, còn thi sĩ đích thực thì may ra chỉ có một vài. Nói nhưnhà thơ Phạm Công Trứ là chí lí:
Có lẽ không phải ai làm thơ cũng mơ thànhthi sĩ, nhưng có một sự thật là ai cũng thích được người khác khen thơ mình,cho dù “thơ mình” chỉ là anh em sinh đôi với thơ con cóc! Xét cho cùng, đây làsự “hồn nhiên” đáng cảm thương hơn là để giễu cợt.
Xem thêm: Standard Error Là Gì ? Định Nghĩa, Ví Dụ, Giải Thích Ý Nghĩa Của Độ Lệch Chuẩn
Như thế, để trở thành thi sĩ đích thựcthật khó. Và hiểu được thơ của thi sĩ cũng không dễ, bởi trước một bài thơ haygiống như trước một giai nhân vậy, mà xưa nay mọi lời bình phẩm về giai nhânthường rất chủ quan, thậm chí là cực đoan. Tuy nhiên, nếu thiếu cái chủ quan vàcực đoan ấy thì cuộc đời sẽ nhàm chán và buồn tẻ biết bao?!
Cho dù mọi lời bình có thể chủ quan, phiếndiện và rất chi là tương đối thì hãy cứ thử bình xem sao? Bình bài thơ mà tatâm đắc cũng như được trò chuyện với một người tri kỉ. Hình như thi sĩ đã gọira chính cái tâm trạng của ta? Và thế là ta bình để thay cho lời cảm ơn thi sĩ,cho dù có thể cả đời ta chẳng có cơ hội nào được hạnh ngộ thi sĩ ấy.
Nhắc lại, thơ hay cũng như giai nhân. Cógiai nhân lộng lẫy huy hoàng khiến ta choáng ngợp ngay từ phút đầu gặp gỡ,nhưng cũng có giai nhân khiêm nhường giản dị, phải ngắm kĩ ngắm lâu mới cảmđược vẻ đẹp mê hoặc lòng người. Có những bài thơ nổi tiếng và có những bài thơchưa ai nhắc đến. Phát hiện ra một bài thơ hay trong số những bài thơ chưa ainhắc đến vừa là cái thú của người bình, vừa là một phần thưởng cho tính kiênnhẫn của người đọc.
Bình thơ còn cho ta cái quyền tự chọn thơ.Một bài thơ, một đoạn thơ, một khổ thơ, một câu thơ, một hình ảnh thơ… Tất cảđều có thể viết thành một lời bình dài, ngắn tuỳ ý. Lời bình thuyết phục, đượcbạn bè đồng tình thì vui. Lời bình chưa tới, bị bạn bè chê cũng vô sự. Điều cốtyếu là ta cảm thấy hạnh phúc!
Cùng với việc bình thơ của thi sĩ, ta cũngnên là người “biết làm thơ” để phần nào đồng cảm với nỗi nhọc nhằn của các thisĩ. Cho dù chỉ là loại thơ không bao giờ được ai đó ghé mắt để viết lời bìnhthì cũng chẳng nên lấy đó làm điều, vì ta có mơ thành… thi sĩ đâu?!
Ngoài bình thơ, làm thơ còn có nhiềuchuyện liên quan đến thơ lắm. Ví như: cuộc đời của tác giả bài thơ, xuất xứ bàithơ, số phận chìm nổi của bài thơ, những câu chuyện xúc động xung quanh bàithơ, giấc mơ về một tác phẩm thơ…
Lan man như trên để thưa với bạn đọc rằng,cuốn sách nhỏ này giống như một sự góp nhặt tất cả những gì mà tôi suy nghĩ,cảm nhận về thơ trong một thời gian cũng không phải là quá ngắn.
Xem thêm: Vitas Là Gì – Những Bí Ẩn Đằng Sau Cuộc Đời Của Vitas
Người đăng:Vũ Nho Ninh Bìnhvào lúc15:46
Một bài viết ngắn rất hay. Cảm ơn bác Vũ Nho đã chia sẻ.