Nếu hay tìm hiểu về các món ăn Trung Hoa, đặc biệt là món ăn của người Tứ Xuyên, hẳn bạn sẽ không lạ gì về Hoa tiêu, thứ gia vị ấm nóng, cay nồng rất phổ biến. Nhưng không phải ai cũng biết rằng, Hoa tiêu chính là vị thuốc Xuyên tiêu trong Đông y, thường dùng chữa các chứng bệnh do lạnh gây ra trong cơ thể. Cụ thể về vị thuốc Xuyên tiêu ấy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài dưới đây nhé.
Đang xem: Mắc khén, tiêu tứ xuyên tiêu là gì, bạn Đã bao giờ nghe Đến hạt xuyên tiêu
1. Đặc điểm cây thuốc
Thân nhỏ, mọc thành bụi cao khoảng 1 – 2m, thân có màu hơi đen, nhánh có thể vươn dài đến 10m. Toàn thân và nhánh có nhiều gai ngắn.
Lá kép mọc so le dài khoảng 20cm. Lá chét mọc đối có hình trái xoan và dài trung bình 9cm.
Cây Xuyên tiêu ưa được trồng trên đất màu mỡ và có nhiều ánh sáng, vị trí cần nhiều nắng và thoát nước tốt, nếu không cây dễ bị ngập úng. Cây xanh tốt quanh năm và cho nhiều hoa quả. Hạt sẽ tự bong ra khi quả già, rơi xuống đất bên cạnh mọc thành cây mới.
Hoa đơn tính, mọc thành chùm ở nách lá và có lông ngắn. Mỗi hoa có từ 4 đến 5 cánh, hoa màu trắng và có mùi thơm.
Quả khi sống có màu xanh, khi chín màu đỏ nhạt và dễ tách ra. Mỗi quả có 1 – 5 hạt, hạt cứng, màu đen bóng. Hạt hình trứng và có đường kính 3 – 5mm.
Mùa hoa thường bắt đầu vào khoảng tháng 3 – 4. Mùa quả nhiều nhất vào tháng 5, tháng 6.
2. Phân bố
Cây Xuyên tiêu mọc ở các vùng Đông Bắc Trung Quốc, Đài Loan, Triều Tiên, Lào, Campuchia.
Tại Việt Nam, cây được tìm thấy nhiều ở các tỉnh miền núi Lào Cai, Lạng Sơn, Hòa Bình, Vĩnh Phú, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đăk Lăk.
Xuyên tiêu là một gia vị không thể thiếu trong món lẩu Tứ Xuyên
6. Công dụng vị thuốc
Xuyên tiêu là vị thuốc vị cay, tính ấm, thường chữa những bệnh do lạnh trong cơ thể:
Trị tiêu chảy mạn tính do trong cơ thể bị lạnh.Điều trị đau bụng do giun lãi gây nôn mửa.Chữa các chứng đau bụng do lạnh, thổ tả.Là một vị thuốc giải được độc, sát được trùng.Chủ trị chứng tê bại nhức mỏi do lạnh.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cài Đặt Vpssim Là Gì ? Hướng Dẫn Cài Đặt Vpssim Vpssim Là Gì
7. Liều lượng, chú ý
Liều dùng: 3 – 6g/ngày.
Chú ý: những ai bị nóng trong người, nhiệt bốc lên cao không nên dùng.
8. Một số bài thuốc sử dụng Xuyên tiêu
8.1. Bài thuốc chữa liệt dương, tay chân mỏi lạnh
Xuyên tiêu, Nhục thung dung, Phụ tử, Tục đoạn, Xà sàng tử, mỗi loại 40g. Lộc nhung 80g. Ngưu tất 60g. Quế tâm, Viễn chí, mỗi loại 12g.
Tán tất cả thành bột, sau đó trộn với mật ong làm thành viên to bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần uống 30 viên với rượu ấm.
8.2. Bài thuốc chữa đau bụng do viêm đại tràng co thắt, cơn đau dạ dày, nôn mửa do lạnh, cơn đau bụng do giun
Xuyên tiêu 8g, Can khương 12g, Đảng sâm 12g, Di đường 40g (bài “Đại kiến trung thang”).
Sắc bỏ bã, hòa tan Di đường, uống nóng.
8.3. Phương thuốc chữa người bị chứng lưỡi cứng nói lắp
Dùng Xuyên tiêu lấy bún sống bao làm viên, mỗi lần uống 10 viên. Dùng nước sôi nước giấm làm thang uống.
8.4. Bài thuốc trị đau bao tử do lạnh
Xuyên tiêu 4g, Phụ tử 10g (sắc trước), Khương bán hạ 10g.
Tán bột mịn làm hoàn, mỗi lần uống 6g, ngày 2 lần.
Xem thêm: Chồng Lâm Vỹ Dạ Tên Là Gì – Tiểu Sử Diễn Viên Lâm Vỹ Dạ
8.5. Bài thuốc trị đau bụng do lãi, nôn nhiều
Hoàng liên 5g, Hoàng cầm 8g, Can khương 5g, Bạch thược 12g, Xuyên tiêu 5g, Ô mai, Đảng sâm, Chỉ thực, Khương bán hạ đều 10g. Sắc uống.
Xuyên tiêu là vị thuốc quý. Khi nấu ăn, người ta có thể dùng một chút Xuyên tiêu làm gia vị. Nhưng vì tính chất cay nóng mãnh liệt của nó nên người bị bệnh không nên tự ý sử dụng mà cần có ý kiến tham khảo từ thầy thuốc.