Trong chương trình học tiếng Việt lớp 4 và lớp 7, các bạn học sinh đã được làm quen về cấu tạo từ cũng như cách phân biệt từ láy với từ ghép, từ đơn với từ phức. Tuy nhiên, vẫn còn có nhiều bạn chưa hiểu rõ từ láy là gì và lúng túng khi phân biệt từ láy với từ ghép. Vì vậy trong bài viết này, gocnhintangphat.com sẽ đưa ra các kiến thức tổng hợp về từ láy giúp các bạn hiểu rõ hơn nhé!
Từ láy là gì?
Từ láy là một dạng đặc biệt của từ phức, được cấu tạo từ hai tiếng. Các tiếng cấu tạo nên từ láy thường có phần nguyên âm hoặc phụ âm hoặc cả nguyên âm và phụ âm được láy tương tự nhau. Trong từ láy, có thể chỉ có một từ có nghĩa, từ còn lại không có nghĩa hoặc cả hai từ đều không có nghĩa khi tách ra đứng riêng một mình.
Đang xem: Định nghĩa từ láy là gì, từ ghép là gì Định nghĩa từ láy là gì
Ví dụ: Ngoan ngoãn, hâm hấp, hầm hập, xinh xắn,…
Trong tiếng Anh, nếu hiểu sâu về mặt ngôn ngữ thì từ láy không tồn tại bởi nó không có các từ có chức năng như từ láy trong Tiếng Việt. Nhưng với những từ có cấu trúc lặp lại nguyên âm, phụ âm hoặc lặp lại cả từ cũng có thể được coi là một dạng của từ láy. Cách lặp âm lại như vậy thường khiến cho người học khó phát âm.
Một số ví dụ về “từ láy” trong tiếng Anh: Shipshape ( /ˈʃɪpʃeɪp/), mishmash ( /ˈmɪʃmæʃ/), ping-pong (/ˈpɪŋ pɒŋ/), pitter-patter (/ˈpɪtə pætə(r)/).
Từ láy là gì?
Bài viết tham khảo: Tân ngữ là gì trong tiếng tiếng anh? cách nhận biết & sử dụng
Từ láy có tác dụng gì?
Mặc dù được cấu tạo từ các tiếng không có nghĩa nhưng khi được ghép lại với nhau lại tạo thành một từ có nghĩa. Hiện nay, từ láy được sử dụng phổ biến trong văn nói và các tác phẩm văn học, thơ ca để mô tả, nhấn mạnh vẻ đẹp của sự vật, con người. Đồng thời, nó cũng được sử dụng để diễn tả tâm trạng, cảm xúc,… của con người, hiện tượng hay sự vật.
Ví dụ: “Trông con bé xinh xắn chưa kìa!” thì từ láy “xinh xắn” được dùng để mô tả và nhấn mạnh vẻ đẹp của cô gái.
Phân loại từ láy
Dựa vào cấu trúc và cấu tạo giống nhau của các bộ phận, từ láy được chia thành hai loại là: Từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận.
Từ láy bộ phận
Khi tìm hiểu về loại từ láy này, các bạn học sinh thương thắc mắc “từ láy có âm đầu là gì?” hay “nếu từ láy chỉ có phần vần giống nhau thì được gọi là từ láy gì?”. Câu trả lời đó chính là từ láy bộ phận.
Như vậy, từ láy bộ phận là từ có phần vần hoặc phần âm được láy giống nhau. Ví dụ như sau:
Láy âm đầu: mếu máo, xinh xắn, mênh mông, mênh mang, ngơ ngác, ngáo ngơ,…Láy vần: Liêu xiêu, tẻo teo, liu diu, lim dim, lồng lộn, lao xao, lông ngông,…
Từ láy toàn bộ
Còn được gọi là láy hoàn toàn. Vậy từ láy hoàn toàn là gì? Là những từ có cả phần âm, phần vần, thậm chí là thanh điệu cũng được lặp lại giống nhau.
Ví dụ như: Xanh xanh, ào ào, hồng hồng, tím tím, luôn luôn,…
Đôi khi để tạo sự hài hòa về âm thanh và dùng để nhấn mạnh, một số từ có thể được thay đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối. Ví dụ như: Ngoan ngoãn, lồng lộng, thoang thoảng, tim tím,….
Phân loại từ láy
Cách phân biệt từ ghép và từ láy là gì?
Người xưa có câu “Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam” để cho thấy sự đa dạng, phong phú cũng như phức tạp trong cấu tạo, ngữ nghĩa của tiếng Việt. Bên cạnh đó, sự chuyển hóa giữa từ ghép và từ láy cũng là nguyên nhân gây khó khăn không nhỏ cho các bạn học sinh khi phân biệt hai loại từ này.
Tuy nhiên, bạn có thể phân biệt và nhận diện từ ghép với từ láy qua một số cách sau:
| Cách phân biệt | Từ ghép | Từ láy |
| Trong thành tố có từ Hán Việt | Chắc chắn là từ ghép, không phân biệt có sự lặp âm hay lặp vần hay không.
Ví dụ từ láy “tử tế” mặc dù có sự lặp lại âm đầu “t” nhưng vẫn là từ ghép do “tử” là từ Hán Việt. |
Không phải là từ láy. |
| Ý nghĩa của các thành tố cấu tạo | Các từ cấu tạo nên từ ghép có quan hệ về mặt ý nghĩa với nhau. Khi tách riêng ra, chúng đều có nghĩa.
Ví dụ từ ghép “bàn ghế”, “buôn bán” khi tách riêng ra chúng đều có ý nghĩa xác định. |
Các từ cấu tạo nên từ láy thường chỉ có 1 từ có nghĩa hoặc cả hai từ khi tách riêng ra đều không có nghĩa.
Ví dụ về từ láy “nhỏ nhắn”. Khi ghép lại với nhau mang ý nghĩa chỉ kích thước của sự vật hoặc con người. Nhưng khi tách riêng ra, chỉ có duy nhất từ “nhỏ” có nghĩa, còn từ “nhắn” không có ý nghĩa. |
| Sự lặp lại về phần âm và phần vần | Từ ghép thường không có sự lặp lại về phần âm và phần vần. Một số ít trường hợp cũng có sự lặp lại.
Ví dụ: hoa quả, buôn bán,… |
Từ láy có sự lặp lại phần âm hoặc phần vần hoặc lặp lại cả phần âm và vần.
Ví dụ: mịn màng (lặp âm), lăng nhăng (phần vần), nhỏ nhỏ (lặp lại cả âm và vần),… |
| Đảo vị trí của các từ trong câu | Khi đảo vị trí, từ ghép vẫn mang ý nghĩa cụ thể.
Ví dụ từ ghép “buôn bán” khi đảo vị trí thành “bán buôn” thì nó vẫn mang ý nghĩa cụ thể, chỉ một loại hình kinh doanh. |
Khi đảo trật từ các tiếng, từ láy sẽ không mang ý nghĩa.
Ví dụ, từ láy “sạch sẽ” khi đảo vị trí thành “sẽ sạch” thì không có ý nghĩa nào cả. |
Cách phân biệt từ ghép và từ láy
Các dạng bài tập về từ láy
Sau khi hiểu rõ từ láy là gì, các bạn học sinh phải biết cách áp dụng những kiến thức đã học để hoàn thành nhuần nhuyễn các dạng bài tập sau:
– Dạng 1 – Bài tập nhận biết từ láy: Dạng bài tập này sẽ củng cố kiến thức về định nghĩa của từ láy và cách phân biệt chúng với từ ghép.
Ví dụ: Hãy xác định từ láy và từ ghép trong danh sách các từ sau: Nhà cửa, chí khí, lủng củng, cứng cáp, mộc mạc, dũng cảm, dẻo dai.
Từ láy: Lủng củng, mộc mạc.Từ ghép: Nhà cửa, chí khí
– Dạng 2 – Bài tập xác định kiểu từ láy: Ôn tập và củng cố kiến thức về cách phân loại từ láy.
Xem thêm: Đức Thánh Thiện Là Gì ? Đức Thánh Cha Giải Thích Sự Thánh Thiện
Ví dụ: Hãy cho biết các từ láy dưới đây thuộc kiểu từ láy nào: Mải miết, thăm thẳm, tít tắp, mơ màng, phẳng phiu, hun hút.
Từ láy toàn bộ: Thăm thẳm.Từ láy bộ phận: Mải miết, tít tắp, mơ màng, phẳng phiu, hun hút.
Các dạng bài tập về từ láy
– Dạng 3 – Bài tập xác định từ láy trong một đoạn văn, đoạn thơ cho trước và cho biết công dụng của chúng: Dạng bài tập này củng cố kiến thức về cách nhận biết từ láy và tăng khả năng cảm thụ văn học cho học sinh bằng cách xác định vai trò, tác dụng của từ láy trong đoạn văn đó.
Ví dụ: Xác định từ láy hiệu quả sử dụng từ láy trong bài thơ “Thương Vợ” của Tú Xương:
“Quanh năm buôn bán ở mom sông,
Nuôi đủ năm con với một chồng.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.
Một duyên, hai nợ, âu đành phận,
Năm nắng, mười mưa, dám quản công.
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc:
Có chồng hờ hững cũng như không!”
Trong bài thời trên, tác giả đã sử dụng hai từ láy: lặn lội, eo sèo gợi lên thực cảnh mưu sinh vất vả của bà Tú trong một không gian rợn ngợp và đầy nguy hiểm. Đồng thời, cũng thể hiện lòng xót thương vợ da diết và sự bất lực của ông Tú:
Từ láy “Lặn lội”: Gợi sự lam lũ, cực nhọc đầy gian truân. Kèm theo đó là hình ảnh ẩn dụ “thân cò” gợi lên nỗi vất vả, khó khăn của người vợ phải lam lũ mưu sinh nuôi cả gia đình. Từ láy “Eo sèo” gợi lên khung cảnh chen lấn, giành giật, xô đẩy nhau.
Bài viết tham khảo:
Khái niệm hiệu điện thế là gì? công thức tính hiệu điện thế
Khối lượng tịnh là gì? khối lượng tịnh trên bao bì là gì
Trên đây là thông tin giải đáp thắc mắc từ láy là gì, ví dụ minh họa và cách phân biệt từ láy với từ ghép. Hy vọng qua những kiến thức tổng hợp trên sẽ giúp các bạn học sinh nhớ và hiểu rõ hơn về từ láy. Cuối cùng, gocnhintangphat.com xin chúc bạn luôn học giỏi và đạt được điểm cao trong phần bài tập về từ láy nhé!