” Spot Market Là Gì ? Nên Trade Thị Trường Nào: Spot Hay Futures?

Spot market, còn được gọi là thị trường giao ngay, là thị trường hàng hóa hoặc chứng khoán nơi hàng hóa, gồm cả hàng hóa dễ hư hỏng và lâu bền được trao đổi và giao ngay lập tức hoặc trong một khoảng thời gian ngắn (ví dụ T+3). Các hợp đồng giao dịch trên thị trường giao ngay có hiệu lực ngay lập tức, dù không được giao hàng ngay thời điểm ký kết.

Thị trường giao ngay còn được gọi là thị trường tiền mặt (cash market) hay thị trường vật chất (physical market). Các giao dịch mua được thanh toán bằng tiền mặt theo giá hiện hành do thị trường ấn định, giá này có thể khác với giá tại thời điểm giao hàng. Một ví dụ về hàng hóa thị trường giao ngay thường được bán là dầu thô (Crude Oil). Dầu thô được bán với giá hiện tại và giao hàng thực tế sau đó.

Nghe spot market thì có vẻ kỹ thuật, nhưng đây chính là hình thức đầu tiên và nguyên sơ của trao đổi hàng hóa – rất quen thuộc với chúng ta. Trong giới tài chính, thị trường chứng khoán, thị trường hàng hóa, và thị trường tiền tệ… là những ví dụ điển hình. Trong đó, thị trường tiền tệ – Forex là thị trường giao ngay toàn cầu rộng lớn nhất, hỗ trợ sự trao đổi, kinh doanh, đầu cơ tiền tệ.

Thị trường hàng hoá bao gồm các mặc hàng cơ bản, có thể thay thế bằng các hàng hoá tương tự khác. Một số ví dụ về hàng hóa truyền thống là ngũ cốc, vàng, dầu, điện và khí đốt tự nhiên… Và 1 vài mặt hàng công nghệ mới tham gia như phút gọi di động và băng thông. Hàng hóa được tiêu chuẩn hóa và cần đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể để được giao dịch trên thị trường giao ngay. 

1.2 Hình thức của Spot Market

Thị trường giao ngay còn được gọi là thị trường tiền mặt, trong đó các hàng hóa và công cụ tài chính được giao dịch để phân phối tức thời, trái ngược với thị trường kỳ hạn (forward) hay tương lai (futures) – trong đó việc giao hàng được nợ vào một ngày sau đó. Thị trường giao ngay có thể là:

1. Sàn giao dịch giao ngay – còn được gọi là thị trường có tổ chức, nơi chứng khoán hoặc hàng hóa được giao dịch trên sàn giao dịch. Sàn giao dịch sẽ thiết lập giá thị trường hiện tại dựa trên quy luật cung cầu.

2. Qua quầy giao dịch (OTC – Over The Counter) – Trên thị trường OTC, các giao dịch dựa trên các hợp đồng được thực hiện công khai giữa hai bên và không tuân theo các hướng dẫn của một sàn giao dịch nào, giá cả tự thỏa thuận. Các điều khoản hợp đồng được chấp thuận giữa các bên và có thể không theo tiêu chuẩn.

1.3. Spot Price – Giá Spot

Giá hiện tại của 1 hàng hóa hay công cụ tài chính được gọi là giá giao ngay – Spot Price, đây là giá mà một công cụ có thể được bán hoặc mua ngay lập tức. Người mua và người bán sẽ giúp khớp và xác định ra giá giao ngay bằng cách đặt các lệnh mua và bán. Trong thị trường thanh khoản, giá giao ngay có thể thay đổi từng giây, ngay khi các đơn đặt hàng được lấp đầy và thay đổi ngay lập tức khi có liên tiếp những đơn đặt hàng mới tham gia vào thị trường.

2. So sánh Spot Market – Futures Market

2.1. Rủi ro đối tác

Rủi ro đối tác có phải là một vấn đề lớn không?

Theo nghiên cứu do IMF thực hiện, rủi ro đối tác chủ yếu phụ thuộc vào mức độ tín nhiệm của tổ chức và các ngân hàng và đại lý môi giới hỗ trợ. Nếu bạn cho rằng việc quản lý rủi ro đối tác không phải là điều gì đáng lo ngại, thì hãy nghĩ lại cuộc khủng hoảng thế chấp của Mỹ, đã gây ra những thiệt hại đối tác như thế nào. Trong đó, rất nhiều khoản thanh toán đã đến hạn nhưng lại không có tiền ở phía đối tác để hoàn tất giao dịch hoán đổi nợ tín dụng.

2.2 Thời hạn thanh toán giao dịch

Điều kiện hợp đồng Futures trên sàn S&P E-Mini

Như vậy, có thể thấy khác biệt chính giữ Futures Market và Spot Market chính là yếu tố thời gian

2.3. Phòng ngừa rủi ro

Các trader sử dụng thị trường Futures như một biện pháp đảm bảo chống lại thị trường giao ngay. Tại sao không phải là ngược lại, dùng Spot Market để bảo vệ giá trên thị trường Futures?

Câu trả lời, ngoài yếu tố thời gian như nêu trên, khả năng sử dụng đòn bẩy lớn hơn nhiều trên thị trường futures. Do đó, bạn có thể mua một vài hợp đồng, nhưng có thể tự bảo vệ cho một vị thế thị trường giao ngay khá lớn.

Điều này cho phép bạn ngăn chặn bất kỳ động thái thảm khốc nào có thể làm cháy tài khoản của bạn mà không phải chịu nhiều rủi ro về số vốn. Ví dụ:

Sử dụng Futures để bảo vệ rủi ro về giá trên Spot Market

2.4 Hợp đồng tương lai được sử dụng tốt nhất cho giao dịch hàng hóa

Lịch sử giao dịch hàng hóa ở Mỹ

Mặc dù thị trường tương lai ngày nay chủ yếu từ các công cụ phái sinh lãi suất, Kho bạc và hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán; nhưng ban đầu, futures được biết đến để giao dịch hàng hóa.

Ở Hoa Kỳ, ngũ cốc là một trong những mặt hàng đầu tiên được giao dịch vào đầu những năm 1800 và bắt đầu như một hợp đồng kỳ hạn (forward contract). Năm 1848, Sở giao dịch thương mại Chicago (CBOT) được thành lập, nơi nông dân và thương gia có thể mua và bán hàng hóa lấy tiền mặt.

Quá trình mua và bán cuối cùng phát triển thành hợp đồng.

Trong gần 100 năm, hợp đồng tương lai các sản phẩm nông nghiệp được giao dịch phổ biến nhất. Sau đó, hợp đồng tương lai từ từ được mở rộng sang các loại hàng hóa khác như đậu tương vào năm 1936 và hợp đồng tương lai bông vào năm 1940.

Kim loại quý bắt đầu được giao dịch vào những năm 1960 và các hợp đồng tương lai tiền tệ bắt đầu xuất hiện vào những năm 70 sau thỏa thuận Bretton Woods, khi đồng đô la Mỹ phụ thuộc vào vàng.

Tại sao Hợp đồng tương lai là lựa chọn tốt nhất cho Giao dịch Hàng hóa ?

Tính mùa vụ

Nông nghiệp hoạt động theo chu kỳ mùa vụ, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển và cung cấp các mặt hàng này. Do đó, trader và người nông dân đều cần một cách để bảo vệ giao dịch của mình và thực hiện các vị thế dựa trên ngày thanh toán mục tiêu. Bằng cách này nếu mua nghĩ rằng thời tiết sẽ hạn hán, ảnh hưởng đến năng suất, đấy giá cả, họ có thể mở một vị thế mua với mục tiêu chốt được mức giá tốt trước khi hạn hán kết thúc.

Ít đòi hỏi mức vốn lớn

Bạn có thể mua một số lượng lớn hàng hóa mà không cần mở trạng thái tiền mặt lớn.