Định nghĩa và phân loại chuẩn
Định nghĩa
Chuẩn là tập hợp các điểm, đường hoặc bề mặt mà người ta căn cứ vào đó để xác định vị trí các điểm, đường hoặc bề mặt khác của bản thân chi tiết đó hoặc của các chi tiết khác trong quá trình thiết kế, gia công, lắp ráp …
Phân loại chuẩn
Chuẩn thiết kế: là chuẩn dùng trong thiết kế
Chuẩn thiết kế có thể là chuẩn thực hoặc chuẩn ảo
Chuẩn công nghệ: có bốn loại và là chuẩn thật
Chuẩn định vịChuẩn điều chỉnhChuẩn đo lườngChuẩn lắp ráp
Nguyên tắc 6 điểm khi định vị chi tiết
Các ví dụ về chuẩn
Ví dụ 1:
Trong trường hợp này ta nhận thấy: chuẩn định vị, gốc kích thước và chuẩn điều chỉnh là trùng nhau.
Ví dụ 2:
Chuẩn định vị và chuẩn điều chỉnh trùng nhau, khác gốc kích thước.
Ví dụ 3:
Chuẩn định vị, chuẩn điều chỉnh và gốc kích thước đều nằm ở các vị trí khác nhau trong hệ thống gá đặt
Ví dụ 4:
Chuẩn định vị, chuẩn điều chỉnh và gốc kích thước đều nằm ở các vị trí khác nhau trong hệ thống gá đặt
Sai số chuẩn
Khái niệm sai số chuẩn
Sai số chuẩn là lượng biến động lớn nhất của gốc kích thước chiếu lên phương kích thước cần thực hiện. – Sai số này phát sinh khi chuẩn định vị không trùng gốc kích thước.Ký hiệu : εc
Mục đích tính sai số chuẩn
Sai số khi gia công của kích thước L là:
∆L = Σ(∆đh + ∆đc + ∆m + ∆n + εgđ) + Σ∆hh
Hệ thống công nghệ phải bảo đảm:
∆LKinh nghiệm cho thấy rằng, nếu:
εc ≤ <εc> = (1/3 ÷ 1/2)δL
thì kích thước hình thành khi gia công có thể sẽ nằm trong phạm vi dung sai, nghĩa là:
∆L CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH SAI SỐ CHUẨN
Có 3 phương pháp tính sai số chuẩn:
Tính trực tiếpDùng chuỗi kích thước hình họcDùng chuỗi kích thước công nghệ
Tính sai số chuẩn bằng chuỗi kích thước công nghệ
Chuỗi kích thước công nghệ gồm 4 khâu cơ bản:
Khâu 1: từ dụng cụ cắt đến chuẩn điều chỉnh (kích thước điều chỉnh): aKhâu 2: từ chuẩn điều chỉnh tới chuẩn định vị: x1Khâu 3: từ chuẩn định vị đến gốc kích thước: x2Khâu 4: từ gốc kích thước đến bề mặt gia công: L (kích thước gia công)
Do sự dao động của khâu 2 (x1 ) và khâu 3 (x2 ) mà gây ra sai số chuẩn.
Tức là: εc(L) = ∆x1 + ∆x2
Trình tự tính sai số chuẩn
Vẽ sơ đồ gá đặt khi gia công
Xác định rõ các chuẩn và gốc kích thước
Vẽ chuỗi kích thước công nghệ – xác định các lượng biến động của khâu x1 và khâu x2