Bước vào mùa đông – xuân, gần 1 tuần nay, khoa Nhi BVĐK Tâm Anh có đến 70% trẻ nhập viện do các bệnh đường hô hấp – xét nghiệm dương tính với virus hợp bào hô hấp (virus RSV – Respiratory Syncytial Virus). Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, tình trạng viêm đường hô hấp do vi rút RSV sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng của trẻ.
Đang xem: Bệnh nhi sơ sinh mắc viêm phổi nặng do nhiễm virus rsv là gì
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Hương, Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội cho biết, mọi năm vào khoảng tháng 2 đến tháng 4 ở nước ta, virus hợp bào lại tấn công trẻ nhỏ, người lớn tuổi và người có miễn dịch yếu, tạo thành dịch trên diện rộng. Nhưng năm nay, ngay từ cuối tháng 9, đầu tháng 10, các bệnh viện phía Bắc đã tiếp nhận hàng trăm ca nhiễm virus hợp bào hô hấp. Tại khoa Nhi BVĐK Tâm Anh, cứ 10 trẻ đến khám bệnh về hô hấp thì tới 7 trẻ mắc bệnh này. Nguyên nhân được các chuyên gia lý giải, đó là thời tiết chuyển lạnh sớm do giao mùa và mưa lũ liên miên, tạo điều kiện cho virus sinh sôi nảy nở mạnh.
Nội dung bài viết
Câu hỏi thường gặp về virus hợp bào hô hấp/RSV
Virus hợp bào hô hấp (virus RSV) là gì?
Virus hợp bào hô hấp (còn gọi là virus RSV) là một loại virus gây ra các bệnh viêm đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi… Triệu chứng của bệnh nhẹ, giống như cảm lạnh. Tuy nhiên, bệnh có thể biến chứng thành nhiễm trùng phổi, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người đang mắc các bệnh hô hấp mạn tính, hen phế quản, bệnh nền mạn tính… (1)
Virus RSV khi vào cơ thể qua đường mũi sẽ gây viêm niêm mạc mũi, tiết dịch mũi đặc dính làm bít tắc đường thở dẫn đến suy hô hấp; virus đi qua tiểu phế quản và các phế nang làm tổ thương phế nang, ứ khí, thậm chí dẫn đến hoại tử tế bào đường hô hấp.
RSV có 2 tuýp:
Tuýp 1: gây sốt cao, tiên lượng nặngTuýp 2: sốt nhẹ, thậm chí không sốt
Bệnh nhân nhiễm RSV biến chứng nặng có nguy cơ tử vong, với tỷ lệ 2,8 – 22% trên toàn thế giới.
Các triệu chứng khi nhiễm vi rút RSV
Một người khi bị nhiễm virus hợp bào hô hấp thường có các biểu hiện sau: (2)
Chảy nước mũi trong, keo dínhHo khanHắt hơiSốt nhẹ, sốt cao hoặc không sốtGiảm cảm giác thèm ăn
Virus RSV ủ bệnh trong bao lâu? Người bệnh RSV sẽ nhận thấy dấu hiệu trong vòng 4 – 6 ngày sau khi nhiễm bệnh. Triệu chứng xuất hiện theo từng giai đoạn chứ không đến cùng một lúc và có xu hướng nặng dần. Ở ngày thứ nhất và thứ hai, biểu hiện bệnh thường nhẹ; sang ngày thứ 3, 4, 5 là nặng nhất; đến ngày thứ 6 giảm dần và ngày 7 – 10 khỏi hẳn.
RSV cũng có thể gây ra các bệnh nhiễm trùng nặng hơn như viêm tiểu phế quản, viêm các đường dẫn khí nhỏ trong phổi, viêm phổi và nhiễm trùng phổi. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm tiểu phế quản và viêm phổi ở trẻ em dưới 1 tuổi.
Nguyên nhân gây nhiễm virus hợp bào hô hấp RSV
Virus hợp bào đường hô hấp xâm nhập vào cơ thể qua mắt, mũi hoặc miệng. Nó dễ dàng lây lan trong không khí thông qua các giọt bắn mang mầm bệnh do người bệnh phát tán ra. Như vậy, bạn hoặc con bạn có khả năng bị nhiễm RSV nếu ai đó mang virus này ho hoặc hắt hơi gần bạn. RSV cũng truyền sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp, chẳng hạn như bắt tay với người bệnh hay chạm vào bề mặt cứng có virus RSV. (3)
Người bị nhiễm virus hợp bào có khả năng lây lan cao nhất trong vòng vài ngày đầu sau khi nhiễm bệnh. Tuy nhiên, virus vẫn có thể tiếp tục lây lan trong vài tuần sau đó.
Đối tượng nào dễ bị virus hợp bào tấn công?
Những người có nguy cơ cao bị nhiễm virus RSV là:
Trẻ sinh non;Trẻ sơ sinh (dưới 6 tháng tuổi);Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi mắc bệnh tim hoặc phổi bẩm sinh;Trẻ em bị suy giảm hệ miễn dịch;Người cao tuổi, đặc biệt là người từ 65 tuổi trở lên;Người bị suy giảm miễn dịch, bao gồm những người có cơ quan nội tạng được cấy ghép, bị bệnh bạch cầu hoặc HIV/AIDS.
Biến chứng khi nhiễm virus RSV
Các biến chứng của virus hợp bào hô hấp bao gồm:
Viêm tai giữa: Nếu virus xâm nhập vào khoảng trống phía sau màng nhĩ, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa). Biến chứng này thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.Bệnh hen suyễn: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh trẻ nhỏ nếu bị nhiễm virus hợp bào hô hấp nghiêm trọng sẽ có nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn khi trưởng thành.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Khi bạn thấy người bệnh xuất hiện các dấu hiệu của RSV, cần đưa họ đi thăm khám ngay để được chẩn đoán chính xác. Trẻ nhỏ có sức đề kháng tốt và người lớn bị nhiễm RSV thường không cần nhập viện. Cần nhập viện gấp đối với các trường hợp sau:
Trẻ dưới 3 tháng bị nhiễm virus hợp bào hô hấp;Tình trạng sốt cao không hạ;Khó thở nghiêm trọng;Da có màu xanh, đặc biệt là trên môi và các móng tay;Bệnh nhân ăn không đủ 80% lượng ăn bình thường;Nồng độ oxy trong máu dưới 95%.
Khi trẻ sốt cao khó hạ, ăn không đủ 80% lượng bình thường, mẹ cần đưa trẻ nhập viện ngay phòng nguy cơ biến chứng do nhiễm virus hợp bào hô hấp
Phương pháp chẩn đoán RSV
Để xác định tình trạng nhiễm virus hợp bào, trước tiên bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng quát, đồng thời hỏi thăm bệnh sử của người bệnh, ví dụ như xuất hiện triệu chứng khi nào, mức độ ra sao, có ăn uống được không… Tiếp theo, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một số kiểm tra cận lâm sàng như: (4)
Xét nghiệm dịch hầu họng: để chẩn đoán chính xác có virus RSV hay không.Xét nghiệm máu và nước tiểu, chụp X-quang phổi: nhằm kiểm tra các biến chứng (nếu có) ở những người bị nhiễm trùng nặng.
Phương pháp điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus hợp bào hô hấp
Hầu hết các trường hợp nhiễm RSV sẽ tự khỏi sau 1 – 2 tuần. Bạn có thể kiểm soát cơn sốt và cơn đau bằng thuốc hạ sốt và thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen, paracetamol hoặc ibuprofen. Tuy nhiên, tất cả các loại thuốc này cần dùng theo chỉ định của bác sĩ.
Đặc trưng của RSV là làm keo dính đường hô hấp của người bệnh. Vì thế, phương pháp điều trị hiệu quả nhất là rửa mũi, long đờm thường xuyên cho bệnh nhân để làm loãng dịch, từ đó ngăn ngừa tình trạng bít tắc đường hô hấp.
Một điều rất quan trọng đối với những người bị nhiễm RSV, đó là uống đủ nước (nhằm đảm bảo đủ dịch để làm loãng đờm). Nếu người bệnh không thể nạp đủ lượng nước cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định truyền dịch qua đường tĩnh mạch.
Cùng với biện pháp rửa mũi, tùy theo tình trạng bệnh, bác sĩ có thể kê toa kháng sinh để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng bệnh. Một nghiên cứu được thực hiện trên hai nhóm bệnh nhân RSV, một nhóm được dùng kháng sinh sớm và nhóm còn lại không dùng kháng sinh. Kết quả cho thấy nhóm dùng kháng sinh sớm ít phải dùng máy thở hơn so với nhóm còn lại.
Xem thêm: Xe Vua Là Gì ? Đằng Sau Những Cái Logo Xe Vua Là Gì
Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể phải thở oxy hoặc đặt nội khí quản để thở máy.
Cách phòng ngừa virus hợp bào
Đến nay, vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa virus hợp bào hô hấp. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ nhiễm hoặc lây nhiễm RSV bằng cách:
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây.Tránh sờ tay lên mặt, mũi hoặc miệng bằng tay chưa rửa sạch.Tránh tiếp xúc gần gũi, chẳng hạn như hôn, bắt tay, dùng chung cốc và dụng cụ ăn uống… với người khác nếu bạn hoặc họ bị bệnh.Làm sạch và khử trùng các bề mặt mà bạn thường xuyên chạm vào.Dùng khăn giấy để che miệng khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy đi và rửa tay sạch sẽ.Hạn chế tiếp xúc với người khác nếu bạn được chẩn đoán nhiễm virus hợp bào.Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người.Đối với trẻ nhỏ – đối tượng có nguy cơ cao nhiễm RSV, tránh đưa trẻ đến nơi công cộng như siêu thị, trung tâm thương mại… nhằm ngăn ngừa nhiễm trùng và lây lan virus trong mùa RSV.
Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người là một trong những cách phòng tránh bệnh lý hô hấp cho trẻ
Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh RSV
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Hương, các bệnh nhân nhiễm virus RSV thường chán ăn. Vì thế khi mắc bệnh, hãy cố gắng ăn nhiều nhất có thể. Ưu tiên những loại thức ăn mềm, lỏng như cháo, súp, ngũ cốc dinh dưỡng… Bên cạnh đó, cần bổ sung đủ nước (nước lọc, nước trái cây, sữa…) để bù nước cho cơ thể, giúp loãng đờm, dễ thở hơn.
Tương tự như người lớn, trẻ nhỏ khi nhiễm virus RSV rất lười ăn. Do đó khi chăm trẻ, bố mẹ cần kiên nhẫn dỗ dành trẻ ăn bằng cách đút sữa bằng thìa (nếu trẻ không chịu bú bình), cho trẻ ăn thức ăn lỏng, mềm… Trường hợp trẻ kiên quyết kháng cự trong bữa ăn, bác sĩ sẽ xem xét truyền dịch để bù đạm và nước.
Mẹ cũng không nên quá lo lắng khi thấy con liên tục bỏ ăn vì RSV. Trẻ sẽ ăn bù khi hết bệnh.
Câu hỏi thường gặp về virus hợp bào hô hấp/RSV
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Hương giải đáp một số thắc mắc về căn bệnh hô hấp do virus hợp bào gây ra:
1. Người từng nhiễm virus RSV có nguy cơ bị lại không?
Khi bạn đã bị RSV, khả năng tái nhiễm bệnh hoàn toàn có thể xảy ra (nhưng có thể nhiễm một tuýp virus RSV khác). Thậm chí, có người bị virus tấn công đến hai lần trong cùng một mùa RSV. Tuy nhiên, các triệu chứng ở lần tái nhiễm thường không nghiêm trọng, chỉ như cảm lạnh thông thường. Bệnh chỉ nghiêm trọng ở người lớn tuổi hoặc những người bị bệnh tim/phổi mãn tính, trẻ dưới 3 tháng tuổi, trẻ sinh non, nhẹ cân, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh,….
2. Virus RSV lây qua đường nào?
Tương tự như corona virus, RSV có thể lây lan khi người bị bệnh ho hoặc hắt hơi, phát tán các giọt bắn mang mầm bệnh vào không khí. Bạn có khả năng nhiễm bệnh nếu hít phải các giọt dịch đó. Ngoài ra, nếu bạn chạm tay vào bề mặt cứng có virus như tay nắm cửa, bàn ghế… rồi đưa tay lên mặt, virus sẽ xâm nhập vào cơ thể qua mắt, mũi hoặc miệng. Việc tiếp xúc trực tiếp với virus bằng cách hôn, bắt tay… với người bị RSV cũng khiến bạn có nguy cơ nhiễm bệnh.
3. Nếu cơ thể mẹ đã có kháng thể RSV thì con có được bảo vệ khỏi virus này trong 6 tháng đầu đời không?
Một bà mẹ từng nhiễm virus hợp bào thì sẽ có kháng thể RSV trong cơ thể. Kháng thể này có thể truyền cho trẻ qua đường sữa mẹ, nhưng rất yếu. Vì vậy, trẻ vẫn có nguy cơ bị RSV, song mức độ sẽ nhẹ hơn so với những trẻ không nhận được kháng thể RSV từ mẹ.
Chẩn đoán và điều trị RSV cho trẻ tại khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Trước thực trạng cứ 10 trẻ đến khám bệnh về hô hấp thì 7 trẻ được xét nghiệm dương tính với virus hợp bào, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Hương khuyến cáo các bậc cha mẹ nên theo dõi trẻ khi có các triệu chứng cảm lạnh, viêm mũi họng nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm RSV, đồng thời đưa trẻ đi khám ngay để có hướng điều trị kịp thời, tránh nguy cơ bệnh biến chứng nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ về sau.
Đưa trẻ đến khám và điều trị tại khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh để trẻ được chăm sóc tốt và phòng ngừa biến chứng do virus RSV
Trước tình trạng trẻ nhập viện tăng nhanh do nhiễm virus RSV, Khoa Nhi BVĐK Tâm Anh đã bổ sung kịp thời các phòng nội trú cao cấp và áp dụng các phương pháp phòng ngừa lây nhiễm chéo chặt chẽ cho các bệnh Nhi đến thăm khám và điều trị.
Khu vực nội trú được phát triển toàn diện, đảm bảo phân luồng riêng giữa điều trị nội trú và khám bệnh ngoại trú, bảo đảm an toàn cho trẻ đến thăm khám, điều trị và nhân viên y tế.
Khu vực nội trú cho trẻ mắc RSV và các bệnh truyền nhiễm được phân khu riêng biệt, phòng tránh lây nhiễm chéo.
Cơ sở vật chất tại phòng khám, phòng tiểu phẫu, phòng mổ, phòng nội trú… hiện đại, tiện nghi, mang đến tâm lý thoải mái cho trẻ và bố mẹ trong quá trình khám chữa bệnh.
Bên cạnh đó, khoa Nhi còn được trang bị các thiết bị kiểm soát nhiễm khuẩn và áp dụng quy trình diệt khuẩn, chống nhiễm khuẩn đa phương pháp theo tiêu chuẩn Quốc tế. Không gian khám bệnh và vui chơi của trẻ cũng thường xuyên được vê sinh sạch sẽ bằng các dung dịch diệt khuẩn và an toàn cho sức khỏe.
Khoa Nhi BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ y bác sĩ là những chuyên gia đầu ngành về Nhi khoa, cùng với máy móc trang thiết bị hiện đại, là địa chỉ tin cậy của các bậc cha mẹ khi đưa trẻ đi thăm khám và điều trị các bệnh lý về hô hấp như virus hợp bào RSV, hen suyễn, viêm phổi, viêm phế quản, viêm VA… Tất cả hệ thống trang thiết bị y tế tại đây đều được đầu tư thế hệ mới nhất, nhập khẩu đồng bộ từ các nước tiên tiến như Anh, Pháp, Mỹ, Thụy Sỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… để phục vụ cho công tác khám chữa bệnh cho các thiên thần nhỏ.
Xem thêm: Ppm, Tds, Ph Là Gì? Chỉ Số Ppm Là Gì ? Cách Sử Dụng Và Quy Đổi Của Ppm Mà Bạn Cần Biết
BVĐK Tâm Anh hoạt động theo mô hình bệnh viện khách sạn với phòng khám và phòng nội trú cao cấp, dịch vụ chuẩn 5 sao. Tại đây còn có hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn tiêu chuẩn quốc tế, Trung tâm Khử khuẩn – Tiệt khuẩn một chiều, giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn và sự lây truyền chéo giữa người bệnh và nhân viên y tế. Các bé và người thân sẽ luôn có được tâm lý thoải mái như ở nhà khi đến khám và điều trị tại BVĐK Tâm Anh.
Để được tư vấn và đặt lịch khám các bệnh lý hô hấp cho trẻ tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bố mẹ có thể liên hệ qua:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hà Nội:
108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
Hotline: 1800 6858
TP.HCM:
2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
Hotline: 0287 102 6789
Virus hợp bào hô hấp (virus RSV) có khả năng lây lan rất nhanh, nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây biến chứng nặng nề cho trẻ sau này. Do đó, Bố Mẹ cần có biện pháp phòng bệnh cho trẻ và đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế khi xuất hiện triệu chứng để ngăn bệnh tiến triển nặng hơn!